Kuşlar

Kuşlar ön üyeleri değişerek kanat şeklini aldığından uçabilmektedirler.
Bu nedenle (Latince, Aves=kuş) Aves adı verilmiştir. Bunlar sıcakkanlı
(sabit sıcaklıklı) omurgalıların ilk sınıfını oluştururlar. Vücut
sıcaklıkları az çok sabit olup, 39-400C arasında değişiklik gösterir.
Vücutları tüylerle kaplıdır. Bu yapılar vücut sıcaklığının kaybolmasını
önler ve uçmada görev yapar. Uçma özellikleri nedeniyle diğer
hayvanların yaşayamadıkları bölgelere bile kolaylıkla uyum sağlarlar.
Kuşlar gerek göze çarpan renkleri, kulağa hoş gelen sesleri ve gerekse
çoğunlukla gündüz aktif olmaları nedeniyle, hayvanlar aleminde en çok
tanınan bir grubu oluştururlar. Bunlar bir çok özellik bakımından
Mezozoikte yaşamış olan Pterosauria (uçan sürüngenler) takımı üyelerine
çok benzerlik gösterirler. Yalnız kemikleri ince olduğundan ve yeter
derecede fosilleşme gösteremediklerinden bu grubun kökeni konusunda
henüz kesin bir fikir ileri sürmek olanaksızdır. Bu hayvanların ilk
fosilleri ancak Bavyera (Almanya)'daki Jura devrine ait kalker
tabakaları arasında bulunmuştur.

KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ

Derilerinde salgı bezi yoktur. Yalnız kuyruk kökünde yağ bezleri
bulunur. Deri üzerinde ekzoiskelet görevi yapan epidermis kökenli
tüyler ve bacaklar üzerinde yine epidermis kökenli pullar bulunur.
Derinin epidermis tabakasındaki keratinleşmiş (Stratum korneum) kısım
ve dermis tabakası oldukça incedir.

Üyeler iki çifttir (Tetrapoda). Ön üyeler uçmayı sağlamak amacıyla
kanat şeklini almıştır. Arka üyeler ise yürümeye, yüzmeye, tırmanmaya
ve eşinmeye uyum göstermiştir. Ayaklarında genellikle dört tane parmak
bulunur.

Ağız keratin bir gaganın ucunda yer almıştır. Gaga besinin alınması
yanında uçma sırasında dengeyi sağlamada da görev yapar. Beslenme
biçimine bağlı olarak gaga şekilleri de oldukça değişiklik
göstermektedir. Günümüzde yaşayan kuşlarda dişler yoktur.

İskelet tam anlamıyla kemikleşmiştir. Vücudun hafiflemesini sağlamak
amacıyla büyük kemikler içerisinde hava boşlukları bulunmaktadır.
Kafatası yalnız bir oksipital kondil ile omurgaya bağlanır. Sternum
(göğüs kemiği) ucuna kasların bağlanmasını sağlamak amacıyla çok
gelişmiş, kuyruktaki omur sayıları azalmıştır. Kaburgaları oldukça
küçüktür.

Kalpleri 2 kulakçık ve 2 karıncık olmak üzere dört gözlüdür. Bir çift
aort yayından yalnız sağ aort yayı mevcuttur. Alyuvarları oval şekilde
bikonveks ve çekirdeklidir.

Solunum akciğerlerle olur. Kaburgalara bağlanmış olan akciğerlerin, iç
organlar arsında ve kemikler içerisinde yer alan ince çeperli hava
keseleriyle bağlantısı vardır. Trake ve bronşların bağlandığı yere
yakın bir bölgede çok gelişmiş olan syrinx (ses çıkarma kutusu) bulunur.

Vücut sıcaklığı çevre koşullarına bağlı olarak değişiklik göstermez
(Homoiothermus), bazı anatomik ve fizyolojik özellikleri nedeniyle
sabit kalması sağlanır. Bunlarda vücut için gerekli olan sıcaklık vücut
tarafından üretilir (Endoterm).

Boşaltım sistemleri metanefroz tiptedir. Boşaltım kanalları (üreter)
kloaka açılır, sidik keseleri yoktur, boşaltım maddesi yarı katı
haldedir.

Beyin sinirleri 12 çifttir.

Ayrı eşeylidirler. Erkeklerde bulunan bir çift testis birer sperma
kanalı (vas deferens) ile kloaka açılır. Dişilerde yalnız sol
yumurtalık (ovaryum) ve sol yumurta kanalı (ovidukt) gelişmiş,
sağdakiler körelmiştir. Kopulasyon organı ördek ve kaz gibiler dışında
bulunmaz. Yedek besin maddesi bakımından çok zengin ve segmentasyonu
meroblastik olan yumurta üzeri kalker yapısındaki kalın bir kabukla
örtülüdür. İç döllenme görülür. Tümü ovipardır ve yumurtanın gelişmesi
için kuluçkaya yatarlar. Amnion, korion ve allantois gibi embriyonik
zarlar embriyonik gelişim sırasında yumurtanın içerisinde oluşurlar.
Megapodes dışındakilerin tümünde yavru bakımı görülür.

Kuşlar,

1) Vücutlarının tüylerle örtülü olması,
2) Kalplerinin dört göz içermesi,
3) Sabit vücut sıcaklığına sahip olmaları,
4) Yüksek bir metabolizmanın varlığı,
5) Uçma yeteneklerinin olması,
6) Çok gelişmiş olan ses, işitme ve görme organlarının bulunması,
7) Yavrularına özel bir bakım göstermeleri,

nedeniyle, sistematik sırada kendilerinden daha önce gelen tüm
hayvanlardan daha gelişmiş bir yapı gösterirler. Bütün bu özellikleri
nedeniyle evrim açısından kuşlar, sürüngenlerden daha ileride
bulunmaktadırlar.

Kuş tüyü, birbirinin içine girmiş küçük parçalardan oluşan karmaşık bir
yapıya sahiptir. Tüylerin sağlıklı olması, kuşun bunları gagasıyla
düzenli olarak taramasına bağlıdır.

Canlılar dünyasında sadece kuşların tüyü vardır. En dıştaki tüyler
uçmaya yarar ve gövdenin ıslanmasına engel olur. Daha içtekiler ise
vücudu sıcak tutar.

Kuşların uçarken gösterdikleri çeviklik ve hız, kanat biçimlerine göre
değişir. Hızlı uçuşlar için uzun ve sivri kanatlar gerekirken havada
uzun süre kalabilmek için geniş olanlar yararlıdır. Kuşlar çiftleşmeden
önce birbirlerine kur yaparlar. Leyleklerin gagalarını takırdatmaları
buna güzel bir örnektir.

Yeni doğan yavrular genellikle çıplak ve tüysüzdür. Tüyler çıkıp da
uçma öğrenilene kadar ana ve babalar yavruları yuvada besler.

Bazı kuşların yuvaları karmaşık bir yapı özelliği gösterirken, kimi
kuşlar hiç yuva yapmaz. Bazı su kuşları yumurtalarını kumsallardaki
çakılların üzerine bırakır. Dişi, tüm yumurtalarını yumurtlayınca,
üzerlerine oturarak kuluçkaya yatar; böylece yumurtaları sıcak kalır ve
civcivleri gelişebilir.

teşekkürler

Bir şey değil