köpekler Evde beslediğimiz kedi, köpek gibi hayvanlar, çikolata ve şeker, kek,
kurabiye, çikolata cipsi, kakao tozu, kakao çekirdeğinin kabuğu gibi
kakaolu ürünlere çok sık maruz kalırlar. Ancak köpekler bu gibi kakaolu
ürünlere oldukça duyarlı olduklarından sık sık zehirlenebilmekte, hatta
bazen ölüme kadar varabilen vahim sonuçlarla karşılaşılabilmektedir.
Türkiye’de Ramazan ya da Kurban Bayramı gibi evde çikolata ve
ürünlerinin en fazla bulunduğu zamanlarda bu tipten zehirlenme
vakalarına daha fazla rastlanmaktadır. Birçok köpek için kakaolu
ürünler çekici gelmekte ve onları yemekten zevk almaktadırlar. Köpekler
doğaları gereği ayrım yapmadan bunları yediklerinden, kedilerden daha
çok etkilenirler.
Neden Çikolata Köpekler İçin Zehirli? Bilindiği gibi çikolata kakaodan yapılan tatlı bir yiyecek. Kakao ya da
Hintbademi Ağacı 10-15 m. boyunda ve vatanı Amerika ve Batı Afrika olan
kaviflor (çiçeklerin yaşlı dal ve gövdelerden çıkması olayı) bir bitki,
meyveleri kavun şeklinde, küçük bir salatalık büyüklüğünde, ucu sivri,
tazeyken limon sarısı-kırmızı renkte, kuruduktan sonra daha koyu olan
ve açılmayan kapsüllerdir. Meyveleri çok t
umludur. Beyaz ya da açık mor renkteki ve badem şeklindeki t
umları kakao tanelerini teşkil eder. Meyveler içerisinden çıkarılan kakao t
umları
ya hemen ya da bir süre fermentasyona bırakıldıktan sonra kurutulur.
Fermentasyon sonucu acı lezzet kaybolur ve aromatik bir koku meydana
gelir.50 meyveden yaklaşık 1 kg t
um
elde edilir. Taneler kavrulur, kızılımsı kahverengi un haline getirilir
ve yağı çıkarılır. Yağ çıktıktan sonra katılaşan kakao, yeniden
öğütülerek çok ince toz haline getirilir ki bu toz, kakao tozunu teşkil
eder. Bunun bileşiminde kafein ve teobromin gibi metil ksantinler
bulunur. Ancak çikolata yapımında kullanılırken kakao yağı çıkarılmaz.
Bu şekliyle yaklaşık yüzde 40 karbonhidrat ve yüzde 18 protein içeren
bol kalorili bir besindir. Asıl zehirli kısmı ise içerdiği
teobromin’den ileri gelir.
Etkisini Nasıl Gösteriyor? Bu tipten zehirlenmelerde merkezi sinir sistemi uyarısı, işeme ve kalp
atımının hızlanması (taşikardi) metil ksantinlerin hücre içi adenozin
reseptörlerini engellemesiyle ortaya çıkar. Bunlar ayrıca hücre
içindeki kalsiyum yoğunluğunu da yükselterek kalp ve iskelet kasının
kasılabilirliğini artırırlar. Bunun yanı sıra hücre içindeki siklik
adenozin monofosfat (cAMP) yoğunluğunu da artırdığından adrenalin ve
noradrenalinin salıverilmesi de dolaylı olarak hızlanır.
Duyarlılık ve Klinik Belirtiler Nelerdir? Teobromin ve kafeinin her birinin öldürücü dozu 100-200 mg/kg’dır. Ama
ağır zehirlenmeler ve yaşamı tehdit eden klinik belirtiler bu dozların
altında da görülebilir. Amerika Birleşik Devletleri Hayvan Zehir
Kontrol Merkezinin (APCC) verilerine göre, 20 mg/kg teobromin alanlarda
orta dereceli klinik belirtiler, 40-50 mg/kg teobromin alanlarda ağır
belirtiler ve 60 mg/kg teobromin alan köpeklerde de felçler
görülmektedir. Metilksantinler plasentayı geçerek anne karnındaki
yavruyu da etkiler. Ayrıca süte de geçtiklerinden henüz süt emen
yavrular da bundan etkilenirler.
Paz Tem. 06, 2008 11:59 pm